Szanowni Pacjenci. Przedstawiam krótki poradnik, w którym zawarłam najważniejsze modyfikacje do wprowadzenia w Państwa stylu życia, w celu prewencji wystąpienia nadciśnienia tętniczego, a także w momencie już rozpoznanego nadciśnienia. Są to bardzo ważne zasady, które zaraz obok prawidłowych wartości ciśnienia tętniczego są niezbędne, do ograniczenia wystąpienia powikłań, włącznie z nagłym zgonem sercowym.
Należy pamiętać o osiągnięciu wartości docelowych ciśnienia tętniczego, które wynoszą:
o Skurczowe <65 r.ż. 120 mmHg, >65 r.ż. 130 mmHg
o Rozkurczowe 70-79 mmHg
oraz o optymalizacji tętna
o Puls < 80 uderzeń / min.
Ważne jest wprowadzenie podwójnych pomiarów jako standard w pomiarach domowych.
Możecie Państwo otrzymać w naszym ośrodku materiały edukacyjne:
v Dzienniczki samokontroli
v Książki Polecamy również Waszej uwadze strony online:
v Portal https://ncez.pl
W wyniku działań edukacyjnych pacjenci i ich rodziny powinni zdobyć wiedzę i umiejętności w następujących obszarach:
1. Zasady prawidłowego pomiaru ciśnienia: Pomiary powinny być regularne, choć sama technika pomiaru jest prosta, dla uzyskania wiarygodnego wyniku należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:
pomiar ciśnienia tętniczego powinien odbywać się w warunkach spoczynkowych, tzn. po co najmniej 5-minutowym odpoczynku w pozycji siedzącej, a pomieszczenie, w którym dokonuje się pomiaru, powinno być miejscem spokojnym, o temperaturze pokojowej,
pomiar nie powinien być bezpośrednio poprzedzony spożyciem posiłku, czy wypaleniem papierosa, a w chwili pomiaru nie powinieneś być zdenerwowany,
zaleca się używanie w pełni automatycznych aparatów posiadających walidację z mankietem zakładanym na ramię, a bardzo istotny jest dobór średnicy mankietu do wielkości ramienia – u osób o grubym ramieniu należy stosować szersze mankiety (zbyt wąski mankiet zawyża wartości ciśnienia tętniczego),
w trakcie pomiaru powinno się przyjąć pozycję siedzącą, łokieć badanej kończyny powinien być podparty, a ramię znajdować się na wysokości serca,
należy wykonywać po 2 pomiary w kilkuminutowych odstępach, 2x dziennie - rano i wieczorem, o stałych porach, w równych odstępach czasu (np. 6.00–18.00, 7.00–19.00 itp.).
Pomiary powinny być wykonywane bezpośrednio przed przyjęciem leków, a w godzinach porannych przed jedzeniem.
Częstotliwość pomiarów, początkowo przy wprowadzeniu leczenia farmakologicznego lub przy każdej zmianie schematu leczenia – 2x rano i 2x wieczorem o względnie stałej porze, codziennie przez 7-14 dni oraz zawsze w razie złego samopoczucia. Po ustabilizowanym ciśnieniu 2x rano i 2x wieczorem o względnie stałej porze 2 razy w tygodniu oraz zawsze w razie złego samopoczucia.
2. Zmniejszenie/normalizacja masy ciała oraz modyfikacja diety - zmniejszenie kaloryczności i składu diety.
Zaleca się spożywanie warzyw, ubogotłuszczowych produktów mlecznych (mleko 0,5 lub 2%, twaróg chudy), błonnika (warzywa, makaron, pestki dyni, musli), produktów pełnoziarnistych i białka ze źródeł roślinnych (soczewica, cieciorka, fasola),
ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych i cholesterolu (mięso gotowane na parze, bez panierki).
Ponadto zaleca się spożywanie świeżych owoców, chociaż należy pamiętać o zachowaniu ostrożności, ze względu na dużą zawartość cukrów prostych (warzywa można spożywać praktycznie bez limitu).
Zaleca się dietę typu śródziemnomorskiego, spożywanie ryb co najmniej dwa razy w tygodniu, a spożycie owoców i warzyw powinno wynosić 300–400 g dziennie.
3. Ograniczenie spożycia soli kuchennej Należy ograniczyć spożycie soli kuchennej do około 5 g/dobę (mała łyżeczka). W tym celu zaleca się: zaprzestanie używania soli w trakcie przygotowywania posiłków w domu i dosalania potraw, spożywanie posiłków z naturalnych, świeżych składników, unikanie produktów konserwowanych związkami sodu,
4. Ograniczenie spożycia alkoholu do maksymalnie 20 g/dobę (w przeliczeniu na czysty etanol) u mężczyzn i 10 g/dobę u kobiet.
5. Zwiększenie aktywności fizycznej. Odpowiednia aktywność fizyczna jest ważną składową leczenia niefarmakologicznego, wykazano bowiem, że tą drogą można uzyskać obniżenie ciśnienia o 4–9 mm Hg. Wzrost aktywności fizycznej pomaga również zredukować nadwagę, poprawić ogólną wydolność ustroju i zmniejszyć umieralność. Zaleca się:
codzienne, systematyczne wykonywanie wysiłku o umiarkowanej intensywności przez 30–45 min
wykonywanie ćwiczeń wytrzymałościowych (chodzenie, bieganie, pływanie) uzupełnionych ćwiczeniami oporowymi (np. przysiady), dostosowanych do wieku, współistniejących schorzeń i preferencji pacjenta
unikanie wysiłków izometrycznych (dźwiganie dużych ciężarów).
6. Zaprzestanie palenia tytoniu. Wypalenie każdego papierosa wywołuje istotny wzrost ciśnienia tętniczego i częstości rytmu serca, który utrzymuje się ponad 15 minut. Uzyskano również dowody na szkodliwy wpływ palenia biernego. Już samo ograniczenie liczby wypalanych papierosów będzie dobre, a zaprzestanie najlepsze!
Życzymy Państwu zdrowia i samych dobrych pomiarów.
